W jaki sposób słuchanie doświadczeń i preferencji klientów może pomóc w opartym na faktach oraz koncepcji SMART holistycznym planowaniu celu i prowadzeniu terapii.
How Listening to clients’ Experiences and Preferences May Help with SMART Evidence-Based Practice (EBP) Holistic Goal Writing and Treatment.
Steff Lebsack, Dan Hudock
Tłumaczenie: Anna Barczyk, Natalia Guzek, Patrycja Morawiec
O autorach:
Steff Lebsack, magister w dziedzinie logopedii (osoba z jąkaniem), została logopedą dzięki starszemu bratu Jasperowi, który boryka się z jąkaniem. Sama również zaczęła się jąkać w wieku 37 lat w wyniku niedotlenienia mózgu. Steff jest doktorantką Uniwersytetu Stanowego w Idaho, gdzie zajmuje się badaniami nad jąkaniem. Lebsack w swojej prywatnej praktyce koncentruje się na terapii jąkania i giełkotu. Jest projektantem/instruktorem internetowego kursu podyplomowego dotyczącego zaburzeń płynności mowy w programie studiów magisterskich Uniwersytetu Baylora. Steff wygłosiła wiele gościnnych wykładów oraz prezentowała postery poza granicami kraju, a jej niedawna metaanaliza dotycząca wrażliwości językowej u przewlekle chorych dzieci została zaakceptowana przez Amerykańską Akademię Pediatrii. Mieszka z mężem Kevinem, dwojgiem pięknych małych dzieci – Mary i Karter oraz mopsem zwanym Ritchie. Kiedy nie bawi się ze swoimi dziećmi lub nie nadrabia aktualnych wydarzeń dotyczących jąkania, można ją znaleźć piszącą i czytającą lub w kuchni podczas pieczenia.
Dan Hudock, doktor nauk humanistycznych, logopeda, osoba z jąkaniem. Jest profesorem nadzwyczajnym nauk o komunikacji i jej zaburzeniach na Uniwersytecie Stanowym w Idaho. Jest także założycielem Northwest Center for Fluency Disorders, które oferuje dwutygodniową intensywną terapię kliniczną jąkania dla nastolatków i dorosłych (NWCFD-ISC), prowadzoną przez zespół specjalistów – logopedów, pedagogów szkolnych i psychologów, w ramach terapii akceptacji i zaangażowania (ACT). Obszar prowadzonych przez niego badań obejmuje psychologiczne, emocjonalne i społeczne czynniki zaburzeń płynności mowy, współpracę ze specjalistami zajmującymi się zdrowiem psychicznym oraz neuronauką w zakresie percepcji i produkcji mowy przez osoby jąkające się z wykorzystaniem EEG o wysokiej gęstości. Jest autorem ponad 30 zrecenzowanych publikacji, 80 międzynarodowych i lokalnych wystąpień, w tym kilku niedawno odbytych wykładów całodniowych oraz mistrzowskich, a także wystąpienia podczas TEDx zatytułowanego: „Please don’t finish my sentence” (Proszę, nie kończ moich zdań) odnośnie do doświadczeń z życia osoby z zaburzeniem komunikacji.
Jąkanie to znacznie więcej niż jawna niepłynność mowy przejawiająca się w powtarzaniu dźwięków, sylab, słów, fraz oraz utknięciach, polegających zarówno na przedłużaniu, jak i blokowaniu dźwięków i słów, które można zaobserwować. W przypadku osób jąkających się doświadczenie życia z zaburzeniem komunikacji – uwewnętrznione emocje, myśli, percepcja czy też postrzeganie innych negatywnych konsekwencji społecznych narzuconych przez partnerów komunikacyjnych – może wpłynąć na samopoczucie emocjonalne, psychiczne oraz społeczne, a także na przekonania o własnych zdolnościach, umiejętnościach i ograniczeniach. Na przykład obawa, którą osoba jąkająca się odczuwa podczas wykonywania połączenia telefonicznego lub rozmowy z nieznajomym, może zaostrzać jej widoczne zachowania powiązane z jąkaniem, w tym postrzeganie siebie, napięcie i wysiloną walkę, do tego stopnia, że moment jąkania bywa często opisywany jako doświadczenie fali lęku powodującej dysocjacyjną reakcję podobną do zamrożenia. Niedawno, mniej więcej od początku XXI wieku, duża część obszaru logopedii, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych Ameryki, doświadczyła znacznej zmiany paradygmatu, przechodząc od skupienia się na obserwacji jąkania z perspektywy słuchaczy do zauważania i doceniania przeżytych doświadczeń jednostki w obszarach psychologicznym, emocjonalnym, społecznym, językowym, behawioralnym i funkcjonalnym, które mieszczą się w zakresie naszej praktyki, w odniesieniu do komunikacji lub wywieranego na nią wpływu. Jest to wspaniałe z wielu powodów, ale wiąże się też z wieloma wyzwaniami. Rosnący korpus literatury potwierdza wiele długoterminowych pozytywnych wyników pochodzących z całościowej diagnozy i terapii jąkających się klientów. Niektóre z wyzwań pojawiających się wraz z nową perspektywą są następujące: ludzie na ogół nie zajmują się analizowaniem, rozumieniem lub określaniem ich fizyczności i/lub motywacji ORAZ studenci logopedii/logopedzi rzadko otrzymują bezpośrednie przeszkolenie w zakresie teorii poradnictwa lub jego zastosowania w praktyce.
Nasza prezentacja skupia się na tym, w jaki sposób zaangażowanie i słuchanie naszych klientów może pomóc w holistycznym, opartym na dowodach ustalaniu celów dla klientów jąkających się. Podczas naszej prezentacji przedstawiamy przeformułowanie doświadczenia skoncentrowanego na jąkaniu na bardziej holistyczne doświadczenie skoncentrowane na komunikacji, która poprowadzi cię poprzez proces wykorzystywania wypowiedzi osób jąkających się do tworzenia znaczących, holistycznych, opartych na dowodach celów i działań dla tej grupy osób, wraz z tym jakie wyniki reprezentowane przez oświadczenia klienta mogą wystąpić. Mamy nadzieję, że ta prezentacja pomoże ci, jako osobie jąkającej się, opowiedzieć się za przyjęciem bardziej aktywnej roli w procesie terapii i planowania celów, a studentowi/logopedzie do przeformułowania i zaplanowania holistycznego, opartego na dowodach podejścia w terapii jąkania.
Prezentację można obejrzeć na stronie: https://isad.live/isad-2021/papers-presented-by/research-therapy-and-support/how-listening-to-clients-experiences-and-preferences-may-help-with-smart-evidence-based-practice-ebp-holistic-goal-writing-and-treatment-steff-lebsack-dan-hudock/
Oryginalny tekst w języku angielskim ukazał się na stronie ISAD 2021 Online conference: https://isad.isastutter.org/
Przedruk tłumaczenia za zgodą Autorów i Organizatorów ISAD 2021 online conference.
Tłumaczenie na język polski: Anna Barczyk, Natalia Guzek, Patrycja Morawiec
Konsultacja językowa: Katarzyna Węsierska
Konsultacja merytoryczna, redakcja i korekta językowa: Aleksandra Boroń, Izabela Michta, Monika Pakura