Jestem osobą, której potrzebowałem, gdy byłem młodszy
Being the person I needed when I was younger
James Hayden
Tłumaczenie: Maja Pordzik, Anna Starczewska, Michalina Paluch
O autorze: James Hayden jest technologiem, pisarzem oraz osobą jąkającą się, pochodzi z Nowego Orleanu. Jest autorem książki pt. ,,Dear World, I Stutter: A Series of Open Letters from a Person Who Stutters”. Jego prace opublikowane zostały przez The Mighty, The Stuttering Foundation, Stamma, Yahoo oraz MSN. James pojawił się również w kilku podcastach, wystąpił podczas konferencji National Stuttering Association oraz Wirtualnej Konferencji Australian Speak Easy Association, był prelegentem podczas TEDxOchsner 2019. Jest liderem oddziału National Stuttering Association w Nowym Orleanie.
,,Kim chciałbyś być, gdy dorośniesz?” Jestem pewien, że to pytanie większość z nas usłyszała w pewnym momencie swojego dzieciństwa. Jak większość dzieciaków miałem nierealistyczne oczekiwania wobec tego, co przyniesie mi przyszłość. W wieku pięciu lat chciałem zostać zielonym Power Rangerem. Oni byli dla mnie bohaterami, bo uratowali Ziemię przed złem takim jak: Lord Zedd, Rita Repulsa, Divatox, Astronema i wielu innych. Kiedy zdałem sobie sprawę, że to nierealne, odpowiadałem: meteorologiem, farmaceutą, analitykiem sądowym. Teraz, gdy mam 28 lat i jestem postrzegany jako osoba dorosła, moja odpowiedź na to pytanie brzmi: ,,Osobą, której potrzebowałem, gdy byłem młodszy”. Możecie się zastanawiać: ,,Kim jest ta osoba?”, ,,Jak ty to robisz, James?”, ,,Dlaczego okazujesz swoją wrażliwość?”. Cóż pozwólcie, że wyjaśnię.
Dorastając, nie znałem innej osoby z jąkaniem. Dlatego w tym czasie myślałem, że jestem jedyną jąkającą się osobą na świecie. Z biegiem czasu dowiedziałem się, że tak nie jest; jednak innego jąkającego się człowieka spotkałem dopiero w wieku 22 lat. Jedynym ,,wzorem do naśladowania”, jaki miałem w życiu, był Prosiak Porky i bądźmy szczerzy, Porky nie jest wzorem do naśladowania dla osoby z jąkaniem, zwłaszcza młodej. Ze względu na brak ludzi jąkających się w moim życiu oraz śladową ich obecność w mediach, nie miałem nikogo, z kim mógłbym się podzielić moimi wątpliwościami dotyczącymi jąkania. Nie miałem nikogo, kto mógłby mi powiedzieć, że wszystko jest dobrze i że nie jestem sam w tej podróży, a raczej jedną z siedemdziesięciu milionów jąkających się osób na tym świecie. Nie miałem pojęcia, że osoba jąkająca się może osiągnąć sukces, jakkolwiek by go rozumieć. Nie miałem nikogo, kto naprawdę by to rozumiał. W skrócie – nie miałem nikogo, kto pokazałby albo powiedziałby mi: ,,W porządku, że się jąkasz”. Właśnie taką osobą staram się być. Kimś, kto używa swojego głosu i możliwości, aby mówić innym, a szczególnie młodym osobom z jąkaniem: ,,W porządku, że się jąkasz”.
Teraz, kiedy wiemy, kim próbuję być, pomówmy o tym, jak staram się być taką osobą. Jeszcze kilka lat temu robiłem wszystko, co w mojej mocy, by nie być osobą, której potrzebowałem. Jąkanie było tym żenującym przyjacielem, do którego ani ja, ani nikt inny nie chciał się przyznać. Jeśli o nim mówiłem, robiłem to ze wstydem i zażenowaniem. Jeśli ktoś inny to robił, beształem go. Przez kolejne lata oswoiłem się ze swoim głosem i teraz używam go przez cały czas. Wykorzystuję swoje media społecznościowe do promowania wiedzy na temat jąkania. Używam słowa pisanego, aby dzielić się swoimi doświadczeniami jako osoba jąkająca się, aby dać innym rzetelny obraz tego, czym jest jąkanie. Będę mówił o jąkaniu gdziekolwiek, w każdej chwili i z kimkolwiek, w nadziei, że to pomoże usunąć stygmatyzację oraz tabu związane z jąkaniem. Występuję w podcastach, aby opowiedzieć o mojej podróży i pokazać, że inni nie są w tym sami. Mój głos jest pełen dumny i pewności siebie, kiedy mówię o jąkaniu. Jest to zdanie, którego nie mógłbym napisać jeszcze kilka lat temu.
Ostatecznie moja odpowiedź jest prosta: chciałbym, aby mój głos stał się częścią dialogu, który zmienia postrzeganie jąkania. Ujawnianie mojego czułego punktu jest trudne i czasem niekomfortowe, ale z pewnością warto. Odsłaniam go, aby pokazać 10-letniemu Jamesowi i innym młodym osobom jąkającym się, że jąkanie jest ok. Robię to, żeby pokazać innym, że jąkanie nie powinno i nie przeszkodzi w robieniu niesamowitych rzeczy w ich życiu. Także po to, by pokazać, jak potężną moc ma akceptowanie swojej wrażliwości. Po prostu robię to wszystko, by być osobą, której potrzebowałem, gdy byłem młodszy. A także, by być osobą, której inna jąkająca się osoba może potrzebować. Jeśli mój głos pomoże choćby jednej młodej osobie jąkającej się zrozumieć, że nie jest sama, wtedy wszystkie negatywne rzeczy, których doświadczyłem i których doświadczę z powodu mojego jąkania, stają się tego warte. Chcę, aby moje słowa przyniosły zmianę, której życzyłbym sobie dla następnych pokoleń.
Oryginalny tekst w języku angielskim ukazał się na stronie ISAD 2021 online Conference: https://isad.isastutter.org/
Przedruk tłumaczenia za zgodą James Haydena i Organizatorów 24th ISAD Online Conference Tłumaczenie na język polski: Maja Pordzik, Anna Starczewska, Michalina Paluch
Konsultacja językowa: Katarzyna Węsierska
Konsultacja merytoryczna, redakcja i korekta językowa: Aleksandra Boroń, Izabela Michta, Monika Pakura.