TERAPIA JĄKANIA

Na świecie istnieje wiele podejść w terapii, jednak nie istnieje jedna jedyna uniwersalna metoda, która mogłaby pomóc wszystkim osobom z jąkaniem. Skuteczna terapia jest szyta na miarę konkretnego klienta. Przyjrzyjmy się głównym nurtom terapeutycznym na świecie:

W tym nurcie pracuje się nad uzyskaniem płynności mowy przy założeniu, że gdy ta płynność się poprawi, ustaną inne objawy towarzyszące jąkaniu, np. z poziomu myśli czy też emocji. W podejściach tych zazwyczaj stosuje się zmieniony sposób mówienia oraz techniki wspomagające płynność mowy.

W tym nurcie uznaje się, że jąkania nie należy unikać, ukrywać go, ale należy się z nim zapoznać, oswoić je i przejąć nad nim kontrolę. Dzięki różnym technikom dąży się do złagodzenia momentu zająknięcia i uczynienia jąkania lżejszym. Można to zrobić jeszcze zanim moment jąkania nastąpi, w jego trakcie lub tuż po nim. Stopniowo przechodzi się po drabinie trudności od sytuacji łatwiejszych do trudniejszych i przenosi się uzyskane umiejętności do codzienności. Osoba, która się jąka, staje się ekspertem od swojego jąkania, stopniowo odzyskuje nad nim kontrolę i jest zdolna do komunikowania się w swobodny sposób, nawet jeśli jąkanie utrzymuje się nadal w jego mowie (jąkanie akceptowalne).

Wśród innych metod terapii wyróżniamy m. in. autoterapię jąkania autorstwa Malcolma Frasera oraz zintegrowane podejścia terapeutyczne, łączące oddziaływania pośrednie z bezpośrednimi i/lub upłynnianie mowy z modyfikacją jąkania. W wielu nurtach terapeutycznych wykorzystuje się podejścia oparte na podstawach psychologicznych, np. Terapię Krótkoterminową Skoncentrowaną na Rozwiązaniach (ang. SFBT – Solution Focused Brief Therapy), Terapię Poznawczo-Behawioralną (ang. CBT – Cognitive Behavioral Therapy) czy też Terapię Akceptacji i Zaangażowania (ang. ACT –- Acceptance and Commitment Therapy).

Cele wyznacza osoba jąkająca się w porozumieniu ze specjalistą prowadzącym terapię. Mogą one dotyczyć różnych trudności, muszą jednak uwzględniać przede wszystkim potrzeby osoby z jąkaniem. Cel musi być realny. Jeśli jąkasz się od 20 lat, to jest mało prawdopodobne, aby udało się doprowadzić do całkowitego wyeliminowania objawów jąkania. Przykładem takich realnych celów może być: zdecydowana poprawa płynności mowy, nabywanie umiejętności lepszego radzenia sobie z blokami, polepszenie umiejętności komunikacyjnych, nabywanie postaw asertywnych, zwiększenie poczucia sprawstwa, zbudowanie adekwatnej samooceny, czy też poprawa jakości życia.