Anita S. Blom

Od uprzedzenia do dumy

From Prejudice To Pride

Anita S. Blom

 

Tłumaczenie: Aleksandra Figurniak, Alicja Kucharz, Dominika Strusińska

O autorce: Anita S. Blom, urodziła się i wychowała w Holandii, obecnie mieszka w Szwecji. Pracowała jako kierownik operacyjny w Oświatowym Towarzystwie Pracowników (Workers’ Educational Association). Była członkinią zarządu, a także przewodniczącą organizacji osób jąkających się na poziomie lokalnym, krajowym, europejskim i międzynarodowym oraz członkiem rady doradczej kilku międzynarodowych organizacji osób jąkających się. Wygłaszała wykłady mistrzowskie o tematyce jąkania w kraju i za granicą, miała własną firmę konsultingową ds. jąkania, była jednym z gospodarzy Społeczności Jąkania (Stutter Social) oraz kierowała zespołem projektowym w zakresie jąkania. Przez ponad 20 lat była również kierownikiem krajowych i międzynarodowych obozów dla dzieci i młodzieży.

Anita, znana jako Scatsis, jąkała się od 9 roku życia, przez co w młodości doświadczyła wielu trudności. Przeszła drogę od milczenia do udzielenia głosu jąkaniu, od dzieci w wieku przedszkolnym po Parlament Europejski i inspiruje ludzi jąkających się w każdym wieku  do wdrażania zmian. Sprawdź jej poprzednie artykuły na stronie konferencji ISAD. 

Ze względu na problemy zdrowotne jej działalność zwolniła, ale nadal dla wielu pozostaje inspiracją, docenioną m.in. przez Voice Unearthed i umieszczoną na the Wall of Inspiration. Jej motto, którego używa się na całym świecie, brzmi: „Oczywiście, że się jąkam. A ty, w czym jesteś dobry?”

Jaką zmianę chciałabym zobaczyć? Od czego mam zacząć? Od tego, by dzieci jąkające się otrzymały pomoc i wsparcie od rodziców, członków rodziny, logopedów, nauczycieli i przyjaciół? Od tego, by młodzi ludzie jąkający się znaleźli obóz młodzieżowy, żeby mogli dowiedzieć się, że nie są sami i uzyskali wsparcie od obecnych tam rówieśników i osób dorosłych? Od tego, by osoby jąkające się były oceniane na podstawie tego kim są, a nie na podstawie tego jak mówią? Od tego, by rodzice zostali wysłuchani i otrzymali wsparcie? Od tego, by logopedzi byli zdolni do pracy w każdej społeczności, w każdej szkole i otrzymywali fundusze na badania nad jąkaniem i giełkotem? Czy muszę wybrać jedno, czy może wszystkie marzenia z powyższych któregoś dnia się spełnią?

Gdybym miała wybrać jedną zmianę, którą chciałbym zobaczyć, byłaby to DUMA.

W największej grupie na Facebooku,  gdzie osoby z jąkaniem ze wszystkich stron świata spotykają się, rozmawiają o swoim jąkaniu, doświadczeniach i kulturze, możesz znaleźć wiele definicji słowa DUMA. Dla jednych będzie to bycie płynnym mówcą, dla innych odwaga do wypowiadania się bez względu na wszystko, dla pozostałych to bycie dumnym z czegoś zupełnie innego,  jak np. praca, związek emocjonalny, umiejętności, a nawet tatuaż. Czasami te różne definicje dumy mogą prowadzić do wszystkiego, od oklasków do zażartych dyskusji.

Skąd te dyskusje? Ponieważ wszyscy jesteśmy różni. Spotkałam tak wiele osób, które jąkają się na  różne sposoby, od ukrytego jąkania po ciężkie bloki, przedłużenia i powtórzenia. postrzegają swoje jąkanie w inny sposób, a nawet są inaczej traktowani. Ale to, że bardzo się jąkasz, nie musi oznaczać, że ​​masz czuć się gorzej ze swoim jąkaniem lub z samym sobą niż osoba z lekkim, albo ukrytym jąkaniem. Jąkający się nastolatek, który jest w trakcie odkrywania, kim jest, kogo kocha i jaką drogę w życiu powinien wybrać, patrzy na jąkanie inaczej niż senior, który to wszystko już przeszedł. Szwedzkie badania pokazują, że dziewczęta/kobiety i chłopcy/mężczyźni postrzegają swoje jąkanie w inny sposób, a nawet są inaczej traktowani. W niektórych krajach (takich jak Serbia i Turcja) jąkanie nie jest postrzegane jako problem (a zatem terapia mowy nawet nie jest proponowana!), podczas gdy w innych krajach jąkanie jest postrzegane jako niewłaściwe, niechciane a nawet jako coś, co opętało człowieka! Nasze drogi są tak różne i nie ma właściwych czy też niewłaściwych powodów, by być dumnym z siebie.

Niektórym rodzicom mówi się, że mają  po prostu towarzyszyć swoim jąkającym się dzieciom, innym mówi się, że jąkanie powinno być poddane leczeniu tak szybko, jak to możliwe, aby ustąpiło. Rodzice często są osądzani za to, jakie mają przekonania. Ja jako rodzic chcę, aby moje dziecko miało szczęśliwe, zdrowe życie i zrobię wszystko, co w mojej mocy, aby mu to zapewnić. Ale może powinnam ponownie się skupić i spróbować powstrzymać głosy w mojej głowie oraz tych, którzy mnie otaczają i zamiast tego, posłuchać, czego dziecko chce ode mnie i innych oraz upewnić się, że otrzymało najlepsze możliwości (niezależnie od tego, czy będzie to terapia, czy nie), najlepsze wskazówki, najlepszych przyjaciół i dużo pozytywnych rzeczy, aby mogło być szczęśliwe, niezależnie od wybojów na drodze. Dziecko, które jest dumne z siebie, będzie również dumnym dorosłym.

Niektórzy logopedzi uczeni są  koncentrowania się na  terapii jąkania, inni na poszerzaniu stref komfortu. Są badacze, którzy koncentrują się na ograniczaniu jąkania, inni dokonują pomiarów tego, jak czują się ludzie jąkający się. Niektórzy z terapeutów jąkają się i są postrzegani jako wzór do naśladowania, podczas gdy inni jąkający się terapeuci są postrzegani jako niezdolni do wykonywania swojej pracy. Być może jąkający się logopedzi mogą  wykorzystać w terapii dodatkowy punkt widzenia, dzięki któremu dziecko zobaczy, że można zostać logopedą (lub podjąć inną pracę) nawet, jeśli się jąka, ponieważ można jąkać się z dumą. Czy nie byłoby wspaniale, gdybyśmy wszyscy razem mogli pracować nad zmniejszeniem stresu związanego z jąkaniem oraz poszerzeniem stref komfortu, a klienci wybieraliby terapeutę, z którym czuliby się komfortowo i który oferowałby to, czego szukają, tak, abyśmy wszyscy mogli czuć dumę i radość, zarówno z pracy z osobami jąkającymi się, jak i ze spotkania z logopedami.

A jeśli moglibyśmy czuć się dumni z tego, kim jesteśmy i co osiągnęliśmy? To może być płynność, poczucie własnej wartości, partner, bardziej jawne jąkanie, dostawanie dobrych ocen, upominanie się o swoje albo bycie osobą, która przytula najlepiej na świecie. Wszystko, co czyni cię szczęśliwym, może być źródłem twojej dumy. A to, co napawa cię dumą, może  zmieniać się z dnia na dzień, a nawet  z chwili na chwilę. Czy nie byłoby wspaniale, gdyby inni mogli wyrazić poparcie dla takiego punktu widzenia, nawet, jeśli mają zupełnie odmienne cele do osiągnięcia, by poczuć dumę? Jesteśmy oceniani przez tak wielu, przestańmy oceniać siebie  i innych.

A im bardziej będziemy okazywać dumę, tym więcej ludzi będzie dumnych z nas i z nami. Ktoś może czuć się dumnym, patrząc jak jego przyjaciel, który się jąka, głośno wypowiada się w swojej sprawie w szkole albo w pracy. Rodzic może czuć dumę ze swojego dziecka, które wybiera pracę wymagającą mówienia i chociaż jest trudna, chce ją wykonywać. Osoba, która nienawidzi swojego jąkania, może nadal być dumna z osoby jąkającej się, która przedstawiła wspaniałą prezentację, podczas gdy ci, którzy czują, że są  w porządku, mogą czuć się dumni z tych, którzy znaleźli sposób  na oswojenie swojego jąkania.

Kiedy rozmawiałam z dziećmi w szkole na temat jąkania i znęcania się, zawsze pytałam, w czym są dobrzy. Wiele rąk w górze i wiele odpowiedzi. Kiedy pytałam, w czym nie są tak dobrzy – mniej rąk, ale nadal szczere odpowiedzi. Pokazywałam im, że wszyscy jesteśmy w czymś dobrzy i wszyscy jesteśmy  nie tak bardzo dobrzy w czymś innym. I to jest wspaniałe, bo oznacza, że wszyscy możemy poprosić kogoś o pomoc oraz że każdy z nas może komuś pomóc i czuć się dumnym z tego powodu. Bo kto chciałby być z osobą, która jest dobra we wszystkim, prawda?

Jest wiele zmian, które chciałabym zobaczyć, ale przede wszystkim życzę osobom jąkającym się i naszym sojusznikom pozbycia się uprzedzeń oraz ignorowanie ludzi, którzy osądzają, nie wiedząc ,,jak i dlaczego”, a także odczuwania, zachęcania i dzielenia się dumą bez względu na osiągnięcia. Dlatego teraz z całą dumą podzielę się moją złotą myślą „Oczywiście, że się jąkam. A ty, w czym jesteś dobry?”

“To zdjęcie zostało zrobione przez fotografa Larsa Dyrendoma na szwedzką wystawę w 2019 roku, gdzie dziesięć osób z jąkaniem zostało sfotografowanych w momencie zająknięcia, jako zdjęcia całego ciała. To, co niegdyś było wstydem, dziś jest dumą. “

 

Oryginalny tekst w języku angielskim ukazał się na stronie ISAD 2021 online conference: https://isad.isastutter.org/
Przedruk tłumaczenia za zgodą Autora i Organizatorów ISAD 2021 online conference.

Tłumaczenie na język polski: Aleksandra Figurniak, Alicja Kucharz, Dominika Strusińska.
Konsultacja językowa: Katarzyna Węsierska
Konsultacja merytoryczna, redakcja i korekta językowa: Aleksandra Boroń, Izabela Michta, Monika Pakura.