W społeczeństwie rozpowszechniony jest mit wywodzący się z lat 40. ubiegłego wieku, zgodnie z którym rozmowa z dzieckiem o jego jąkaniu sprawi, że objawy niepłynności się nasilą. Nic bardziej mylnego! Owszem, podczas takiej rozmowy konieczne jest dostosowanie języka do możliwości dziecka, ale tematu trudności w mówieniu nie można pomijać. Dzieci czasami nie przejmują się swoim jąkaniem (co nie oznacza, że nie są świadome jego istnienia), ale nie wszystkie… Są takie osoby, którym ono doskwiera. W obu przypadkach można pozwolić sobie na otwartość, zapewnić dziecko o gotowości do rozmowy i okazania wsparcia. Jeśli w domu nie rozmawia się o jąkaniu, w ogóle nie używa się „słowa na j” lub ścisza się głos, gdy następuje wymiana zdań na przykład pomiędzy rodzicami w odpowiedzi na zająknięcie dziecka, wówczas tworzy się tabu – jąkanie staje się tematem zakazanym. W takich momentach dziecko ma prawo myśleć, że skoro bliskie mu osoby tak się zachowują, to znaczy, że jąkanie jest czymś złym, czymś, czego trzeba się wstydzić, czymś, co za wszelką cenę trzeba ukryć. Najlepiej więc nie odzywać się lub skrócić do minimum wypowiedź, wycofać się.
Nazywanie rzeczy po imieniu pozwala na wyzbycie się wstydu, strachu i smutku. Dziecko przestaje czuć się samotne ze swoją trudnością. Jeśli się przyzna, że nie zawsze sobie radzi w konkretnych sytuacjach, że się martwi, że jest mu źle, można w pełni świadomie działać, poszukać jakiejś formy wsparcia dziecka, ale także siebie. Jeśli z kolei dla dziecka jąkanie nie stanowi żadnego problemu, w trakcie takiej rozmowy wysyłany jest do niego komunikat: jestem z tobą, w razie czego zawsze możesz się do mnie zwrócić, nie jesteś sam, jestem gotowy ci pomóc.
Rozmawiajmy z dziećmi o jąkaniu!
Przykładowe sformułowania:
- Widzę, że potknąłeś się na tym słowie. Nic nie szkodzi, mnie też to się czasem zdarza.
- To był bardzo trudny wyraz, ale udało ci się powiedzieć go do końca. Jesteś naprawdę wytrwały!
- Jąkanie to niełatwa sprawa, ale mimo to świetnie sobie radzisz z mówieniem.
- Jeśli chciałbyś porozmawiać o jąkaniu, zawsze chętnie cię wysłucham i spróbuję ci pomóc.